Sv. Stefan – najluksuznije ljetovalište u Crnoj Gori
Sveti Stefan je poluotok – hotel, nedaleko od Budve i ja s kopnom povezan uskom prevlakom. Ovaj otok predstavlja najluksuznije ljetovalište u Crnoj Gori i jedno od najluksuznijih ljetovališta na Jadranskom moru.

Prema predaji, na otoku Sveti Stefan sagrađena je utvrda 1442. godine, kada je i naseljena prvim stanovnicima. Utvrda je bila opasana zidinama da bi se u njemu mogle sklanjati obitelji iz okolnih mjesta pred najezdom Turaka i pirata. Po legendi, naselje je nastalo nakon pobjede paštrovićevskog oružanog odreda nad posadama turskih galija, a od zarobljenog plijena podignuta je tvrđava, s po jednom kućom za svako od dvanaest paštrovskih plemena. Na Svetom Stefanu, na balkonu iznad ulaznih vrata, paštrovski sud je desetljećima dijelio pravdu i rješavao sporove, pa je ono nazvano “mjesto od pravde”.

Na Svetom Stefanu se nalaze tri manje crkve: crkva Sveti Stefan, po kojoj je otok dobilo ime, a nalazi se na najuzvišenijem dijelu otoka; crkva Aleksandra Nevskog, a najmanja, posvećenja Preobraženju, nalazi se na samom ulazu u gradić, koji je uskim nasipom spojen s kopnom.

Zbog svog pogodnog položaja Sveti Stefan je bio trgovinski i prometni centar Paštrovća. Posjedovao je veliki strategijsko-trgovački značaj u vrijeme Mletačke republike i žive trgovine sa Venecijom. Mjesto je počelo lagano gubiti na značaju krajem 19. stoljeća, kada se stanovništvo, mahom ribarsko, počelo iseljavati. Potpuno iseljavanje izvršeno je 1955. godine, kada je otok kompletno adaptiran i pretvoren u “grad-hotel”. Ulice, zidovi, krovovi, fasade kuća, zadržale su orginalni oblik, a unutrašnjost kuća dobila je najsavremeniji hotelski komfor. Jedna od vila, smještena uz samu obalu prevlake koji otok povezuje sa kopnom, Villa „Montenegro“, nagrađena je 2006. godine prestižnom “Five Stars Diamond” nagradom koju dodeljuje američka Akademija ugostiteljskih znanosti za vrhunski kvalitet usluga.

Među poznatim ličnostima i državnicima koji su boravili na Svetom Stefanu brojni sovjetski maršali: Semjon Timošenko, Andrej Antonovič Grečko, Ivan Jakubovski , književnici André Malraux, Alberto Moravia, sovjetski kosmonauti predvođeni Gagarinom, grčki skladatelj Mikis Theodorakis, filmske zvijezde: Sofia Loren, Monica Vitti, Marina Vlady, Kirk Douglas, Sergej Bondarčuk, Sylvester Stallone.

Na Svetom Stefanu je 1992. odigran meč između šahista Bobbyja Fischera i Borisa Spaskog. Za Fischerom je, zbog kršenja sankcija koje su tada bile uvedene Saveznoj Republici Jugoslaviji, bila raspisana međunarodna tjeralica.